|
|
موقع إريتري يعرض مواضيع ذات الصلة إلى تاريخ وثقافةالتجرى ሰልፍ ሃዳጊት ናይ ትግረ ዲብ ኢንተርነት Eritrean website featuring resources relevant to Tigre history and culture |
|
|
|
ሕነ ወከዋክብ ሚ ንትባጸሕ? መሐመድ-ዐሊ ኢብራሂም  እትሊ ናይ ዮም ርክን ዓዳት። ምነ’ ለከትበዩ ከዋክብ ለአርእሱ ክታብ። ለነሰእኩዎ ጽበጥ። ምን ትቅረት ዓዳትነ ለትበገሰት ሰበትተ።ወዝያድ ግል ንክደም ወነባሪነ እግል ሐናፍል ለተአትሐሶሴነ ለካስተቱ እግልነ ለሀሌት ንገአት። እግል ወሱክ። ትራታዕ ወአጣዓም ለነትቃብል እቡመ ሰዴነ፣ ወእብሊ ለገሌ ጽበጥ እንዴ እቀይሮ እባሁ። ወለብዕድ እት እወሳስክ ወአትላጥእ ጻብጠቱ ሐብሬ አክል ዪ ናፌዕ ወሀመት ክልነ ላብ እግል ልርከብ። እበ ብናቱ እግል ንትዐጀብ ንትበሰጥ ሰዴነ ገብእ ብል፣ ወእብለ መናሰበት ግል ኬትባየ’ ክታብ እት ምድ። ለክታብ ሰነት 2006 ትጠበዐ። ሰማንየ ወአርበዕ ጽ ለቡ መትአያስ ኬትባዩ ምስጢር ሐያት አበችነ መንበረቶም ከምሰል ለአርኤ እግል ትርአው ራአት በኪተት።- ድ ሚን ኣደም ምን ዋናት ለፈንትዩ ጋር ምር ወበሰር ቱ፣ ለረቢ ግል አዳም ለሀበየ ክልቀት። ግል ልባስር። ልሰትት።... እንዴ አውቀ አጅፋሩ መንበረቱ ለአሰኔ፣ ደለ መረዩ ወፈህመዩ ሀዬ። ተ’ ሓርያም አግማም ት ለሓልፍ ስኒን ሓልፍ ለ፣ አምሩ ወአፍካሩ እት ትዋርስ እለ ሕነ ዮም ብዕ-ሰመዋት እት ፈጉሩ ርኤ ሀሌነ፣ ወእብሊ ወድ ን ኣደም ከ’መ መሰል ’ለጌሰ በጼሕ ወለትገሰ ’ፌሕ” ልትበሀላተ። አዳም በት ኢትገሰ ምን ዮም እት ም እሊ እንርእዮ ለህሌና ጠውር በጽሐ፣ ም አክልመ እት ሰመ እነ ገብአ። መርከበት ሐቴ ርስ በጽሐት። እት ወሬሕ ሴት .... ወብዕድ ዶል ብሉከ ትትፈከር። ወርሕካ ቀብብ፣ ከእግ’ለ ሰቡ ትዐጀብ ወንትፈከር እቦም። ኪን ሐቴ እግል ነኣምረ ብነ። እትለ ዐስተር እበ ለው ከዋክብ ቀዳምያም በውነ ወአብዕቦታትነ አጽነሐውናቱ አምር ሚ ም ልብል ምን እንቀዋቅሉ። ት ዓዳትነ ወመንበረትነ ወሓለት ጀውነ ምስል ሒን ቦምተ ዕላቀት ወመትጻባጥ እግል ንርኤ ሞላድነ ሐያትነ ምስሎም እግል ፈርግ። ሕነ ወከዋክብ ሚ ትባጸሕ ነአቅምት፣ በችነ አምር ወፈጥን ሓለት ከዋክብ ዐለት ግሎም፣ ወምነ እንዴ በገሰው። ምስል ሓለት ወእ ለቦምተ ዕላቀት። ተቅዪር እት ሐረከት ዋል ለአርኡ። ምስል ዋይ እበ’ ቦምተ ዕላቀት መንፈዐቶም ወደረሮም። ምጸት ወበደ ዝላም። ሐፋነት ወበራደት ምድር። ምስል ሕማም ወዓፍየት .... ወለተልዩ እት ለአትዋይኖ እተ’ ምለዐሌሆም ለሀለ ከዋክብ ሰመ እት ገንሖ። ሚ ዶል ለሐርሶ። ሚ ዶል ሰብኮ። ሚ ዶል ሳግሞ። ሚ ዶል ዕጨይ ባትኮ። ሚ ዶል ንዋይ ልትሓመም እቶም። እት እስዉ ምድር ዝያድ መንፈዐት ረክቦ ወእት እስዉ ሒን .... እት ለአትዋግሞ እበ ርእየት ወበደ። ሐረከት ወበጢር ከዋክብ ርሖም ለለአነግፎ እበ። ወመንበረቶም ለልአሰኑ እበ ገበይ ባስሮ ነብረው ወሀለው፣ ከእሊ አምር ወፈሀም ምን ግም እት ግም እብ ድግም ወትበሀለ ወቴለ ሰበት ጸንሔነ። ሚ እንብል እቦም ዶል ነአቀምት። ገጽ ላሊ ብዞሕ ዶል አዳም ምስል ከዋክብ እትሃጀክ ልብለከ፣ ሚ ልብል ምስሎም ገብእ? በሊሱ ብዞሕ ምንማ ቱ። እት ገሌ ሔልየት ወፈናኔን እንሰምዑ። ከዋክብ እት ሰመ ንጁሕ ወሲሩር እት እንቱ ፍንጡር ለትርእዮ ምኑይ ቱ፣ ክል ላሊ ምን አካን እት አካን እት ልትናከስ። እት ለአብህዝ ወበዴ። እት ወድቅ ወሰርቅ .... ኩለ ለሐረከት እብ መትዐጃብ እት ትትርኤ ከ’መ ሕነ እንነብረ ህቶምመ ነብሮ፣ እሎም ከምሰል መዓቢትነ ወሞላድነ ለቦም ሐውነ ወክትፈትነ ለእንርእዮም ከዋክብ ሌጠ እንዴ እንቤ ኢሐለፍናሆም፣ እብ ዎርዎሮት። ኮከብ ፍላን ወኮከብ ፍላን እንዴ እንቤ ሱምያሞም ሕነ፣ እቦም እንሳትት። እንቀይስ ንትዋዐድ.... መንቶም? ሊሊት ኢሰከብነ አነ ወእለ ኬመ አነ እብ ሰፈላል ወህተ ዐደ ሬመ ሊሊት ኢሰከብነ አነ ወእሊ ኮከብ አነ እብ ፍቲ ወህቱ እንልትፎከብ ሊሊት ኢሰከብነ አነ ወእሊ ወሬሕ አነ እብ ፍቲሀ ወህቱ እንለአጭሮሬሕ እሊ መስል ሐልየት ወአሽዓር እት ነአፈግር ለነአጎምም ወንሰፋለል እቦም። ጀህራይ። ጀህ። ሰብዐት። አጥላም። ኬመ። ኮከብ ቀዬሕ። መህዲ። ወድ-ኬመ። ወድ-አጽላም። ምርድም። ስሄል። አብያት ገርወ። ወድ ገርወ። ልሔ። ሐዊት። ቅሬን። ዐርገብ። .... ወለተዮም የም አለቦም ብዝሓም ሰብ ሞላድ ወመንበረትና ቶም፣ ኩሎም ሚ መስሎ? ሚ ዶል ፈግሮ ወወድቆ? ሚ ዶል በዱ ወለአብህዞ.... የም አለቡ እግል ንክተብ ንቀድር፣ መሰለን ጀህራይ። ም’ነ ፍቱያም ከዋክብ ቱ፣ እማትነ ዶል ለአትሓልያነ። ‘ወልዬ ጀህራይ’ ዶል ልብለ ሳክት ኢልብላሀ። ፍንቱይ። ፍሩግ። ባሪህ እ’በ ፍቲሁ ወክልቀቱ ምስል ጀህራይ ለዓድላሁ፣ ሔልያይመ ዶል ለአጎምም እት ግርመት ወትርሃን.... ብዞሕ ልትሃጌ እቡ፣ ጀህራይ እብ ምፍጋር
ጸሓይ ፈግር ወእብ ምውዳቀ ለወድቅ ኮከብ ቱ፣ ጀህራይ ጽብሕ ምድር ፈግር፣ እትሊ ወክድ እሊ። ሰብ ሐ ለሀሱ፣
ወገበይ ግውሐ ለአመመ ልትበገስ፣ ሐቆ አመቃርብ ጀህራይ እት ወድቅ ለእንርእዮ ኮከብመ ሰበት ቱ። ዕን ለሳሬሕ
ወለልትቃበል ባርህ ኮከብ ቱ፣ ለከምሰሉ ጀህ እሙር ኮከብ ቱ፣ እግል ሐብሬ ዝያድ ለንትነፈዕ እቡ ቅብለት ለነሐዜ
እቡ ቱ፣ ጀህ ምን አካኑ ሰበት ኢልትሐረክ እግል ሐብሬ ዝያድ ኩሎምከዋክብ ንሰአል እቡ፣ ለበ’ዜሕ ዶል እት ሰላት
እምበል ሰኣል ጀህ እንዴ ርኤነ እትጃህነ ነአሳኔ፣ ጀህ ክልኦት ኮከብ እት እንቶም። ጽባቤሕ መጦር ሕድ ፈግሮ ወላሊ
ኩለ እት ሐቴ አካን እንርእዮም፣ለምድር በርሀት ዕን ከምሰል መልከቱ ለበዱ ወምድር ከም መሰ ለአብህዞ እንርእዮም፣
ሰብዐትመ ሰቦዕ ኮከብ እብ ምፍጋር ጸሓይ ለፈግሮ ቶም፣ መካሪት ሰብዐት ምን ሒን እት ሒን ለልትቃየር ሰባት አለቡ
ቱ። ኩሉ ረአሱ ለበዴ እቱ ወምን ፈጊር ለልትሐጀብ እቱ ወቀት ሰኒ ወአማን ሐጪር ቱ፣ እንዴ ባዲ ዐለ እብ ሑድ-ሑድ
ሸብብ፣ ብዞሕ ወክድ እንዴ ኢብዱ ሰበት ጸንሖ። እግል ሐብሬመ ንትነፈዕ እቦ፣ ሰብዐት እት ገሌ አውቃት ወምድር
ዐራትመ ልትበህሎ፣ ለሒን ዝላሞምመ ዐራት ትትበሀል፣ አጽላም ክም ሰብዐት እብ ምፍጋር ጸሓይ ለፈግሮ ከዋክብ ቶም፣
እሎምመ ሳብት ወእምር አካነት አለቦም፣ እት ክል ሒን መሳክቦም ልትባደል። ምን ርእየት እግል መደት ሐጫር ለበዱ
ሰለስ ኮከብ ቶም፣ እ’ተ ባካቶም ለነብሮ ከዋክብ ከረ ዘነቡ። ሃባቡ። ሐሸክሉ። እደዩ። እገሩ። ረአሱ። ሶተል....
እት ልትበሀሎ ልትሳመው፣ ኬመ ገሌ ክራም ከዋክብ ጅምዓም እት እንቶም ለፈግሮ ወለወድቆ ቶም፣ ህቶምመ እብ ምፍጋር
ጸሓይ ለፈግሮ ወእብ ምውዳቅ ለወድቆ ቶም፣ ምን ርእየት ሐድ አርበዐ ወሐምስ አምዕል እት ሰነት ለበዱ ከዋክብ ቶም፣
እሎም ለትሀደገው ወብዕዳም ምስል ሒን ወኢነት ለቦምቱ መትቃራብ ዶል እንርኤ። ሒናት ዝላም። ብርድ። ሸማል።
|